آموزش تایپ ده انگشتی آفیس ورد پاورپوینت اکسل و مطالب مفید

فعل مجهول فعلی است که به مفعول نسبت داده می‌شود و به نهادی که قبلاً در جمله? معلوم، مفعول بوده است، نسبت می‌دهند. فعل را می‌توان کلمه‌ای دانست که عهده‌دار مشخص کردن زمان وقوع فعل، شخص، وجه و معلوم یا مجهول بودن جمله است.

معلوم یا مجهول با نهاد بودنِ فاعل یا مفعول در جمله مشخص می‌شود. فعلی را که فاعل (نهاد) آن معلوم باشد فعل معلوم می‌گویند؛

لیلا کتاب را آورد.

فعل این جمله (آورد) معلوم است، زیرا آن را به نهاد (لیلا) نسبت داده‌ایم. صورت مجهول این جمله چنین است: کتاب آورده شد. فعل این جمله (آورده شد) مجهول است زیرا آن را به نهاد جدید (کتاب) نسبت داده‌ایم که در جمله? معلوم، مفعول بود. فعلی که فاعل آن معلوم نباشد فعل مجهول نامیده می‌شود.

مجهول کردن جمله? معلوم

برای تبدیل جمله? معلوم به مجهول، ابتدا باید نهاد جمله? معلوم را حذف کنیم، سپس مفعول جمله? معلوم را نهاد جمله مجهول قرار دهیم و اگر «را» یعنی نقش‌نمای مفعول داشته باشد، آن را حذف کنیم. سپس شناسه? فعل مجهول را با نهاد جدید منطبق سازیم. فرمول تبدیل فعل معلوم (که الزاماً باید گذرا به مفعول باشد) به مجهول چنین است:

صفت مفعولی فعل + صرف فعل «شدن»  فعل اصلی جمله به شکل “بن ماضی+ه” می نویسیم سپس از “شدن” فعلی متناسب با شناسه و زمان فعل اصلی میاوریم

مثال:

من نامه را خواهم فرستاد.

https://typeo.top/blog/%d9%81%d8%b9%d9%84-%d9%85%d8%ac%d9%87%d9%88%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa-%d9%88-%da%86%da%af%d9%88%d9%86%d9%87-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa%d9%87-%d9%85%db%8c-%d8%b4%d9%88%d8%af%d8%9f/

نشانه‌های جمع در زبان فارسی به دو دسته تقسیم می‌شوند: نشانه‌های جمع فارسی و نشانه‌های جمع عربی. نشانه‌های فارسی تنها به ها و ان محدود می‌شود؛ اما نشانه‌های جمعی که از زبان عربی به فارسی راه پیدا کرده‌اند؛ شامل ات، ون و ین است. علاوه بر نشانه‌های جمع، برخی کلمات عربی را به صورت جمع مکسر نیز می‌توان جمع بست.

نشانه‌های جمع فارسی (ها و ان)

به کار بردن نشانه های دو گانه ی « ها » و « ان » که نشانه های اصلی جمع در زبان فارسی است  دارای قواعد و در عین حال استثناهای فراوان است.

نشانه ی جمع « ها » با هر نوع کلمه ای جمع می شود.

این نشانه به خصوص در زبان محاوره متداول تر از نشانه ی « ان » است تا جایی که کلمات مختوم به « ه » با این علامت جمع می بندند هر چند جمع بستن این گونه کلمات با نشانه ی « ها » سبب اجتماع دو حرف « ه » می شود و به همین سبب اشکال در تکلم پرهیز از آن را تجویز می کند و لذا با « ان » جمع می بندند؛ مثال:

گناه ها، پادشاه ها، سیاه ها 

جمع این کلمات با نشانه ی « ان » فصیح تر و زیباتر است. نشانه ی « ان » تنها با برخی از کلمات همراه می شود و به کار بردن آن در همه ی موارد، مانند کاربرد نشانه ی « ها » میسر نیست.

https://typeo.top/blog/%d9%86%d8%b4%d8%a7%d9%86%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ac%d9%85%d8%b9-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b3%db%8c/

صفت را کلمه یا یکی از اجزای گروه اسمی دانسته‌اند که وظیفه بیان حالت، مقدار، شماره یا یکی از چگونگی‌های اسم یا گروه اسمی را به عهده دارد و توضیحی درباره اسم می‌دهد یا آن را مقید یا محدود می‌کند. صفت مفعولی با اتفاق نظر همه دستورشناسان ساختاری و کلاسیک در کنار صفت‌های ساده، فاعلی، نسبی و لیاقت از انواع صفت بیانی شناخته می‌شود.

دستورشناسان  صفت بیانی را صفتی همراه اسم تعریف می‌‌کنند که اغلب پس از آن می‌آید و اسم با کسره بدان افزوده می‌شود و این صفت چگونگی و مشخصات اسم را از قبیل رنگ، قد، شکل، وضع، حجم، مزه، اندازه، مقدار، ارزش، فاعلیت، مفعولیت و نسبت بیان می‌کند.

صفت مفعولی، صفتی است که مفهوم وقوع فعلی را به موصوف خود نسبت می‌دهد؛ یعنی واقع شدن کاری را به اسم (موصوف) نسبت می‌دهد.

تفاوت صفت مفعولی با صفت فاعلی

صفت فاعلی، خود کننده کار است. اما صفت مفعولی چنین توانایی را ندارد.

صفت فاعلی: پایین آمده  (خودِ موصوف پایین آمده)

صفت مفعولی: دست‌نوشته (این را دیگری نوشته است)

چگونگی ساخت صفت مفعولی

بن ماضی+ ه

سوخته، نوشته

گاهی ه از آخر صفت مفعولی می‌افتد و همان بن ماضی، معنی مفعولی می‌دهد.

خواست خدا این بود.

گاهی لفظ شده را نیز به این ساخت اضافه می‌کنند.

 

https://typeo.top/blog/%d8%b5%d9%81%d8%aa-%d9%85%d9%81%d8%b9%d9%88%d9%84%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f/

فعل‌های شد، گشت و گردید در برخی منابع به نام‌های فعل ربطی یا فعل عام از آنها یاد شده است؛ این افعال روی دادن حالتی را بیان می‌کنند.

مثال

لباسم کثیف شد

در این جمله لباس حالتی را پذیرفته است که در این جمله کثیف شدن است.

افعال اسنادی (است، بود، شد، گشت و گردید) در زبان فارسی تنها به این سه فعل محدود نمی‌شوند و باید دو فعل است و بود را در این طبقه قرار داد. دیگر مشتقات این افعال در زمان‌های مختلف، حالت منفی، امر و نهی نیز از افعال اسنادی محسوب می‌شود.

فعل شد

فعل شد در ادبیات فارسی در معانی مختلفی از جمله شدن، رفتن و گذشتن به کار رفته است. اگر شد در معنای رفتن یا گذشتن به کار رود؛ از دسته افعال اسنادی خارج می‌شود. البته کاربرد شد در معنای رفتن و گذشتن در فارسی امروز رواج کمی دارد.

گر عمر بشد عمر دگر داد خدا
گر عمر فنا نماند نک عمر بقا

فعل‌های گشت و گردید

این افعال تنها در صورتی اسنادی محسوب می‌شوند که معنای شدن از آن اراده گردد. فعل گشت و گردید اگر در معنای چرخیدن، جستجو کردن و گردش کردن به کار روند؛ اسنادی نیستند.

گشتم نبود، نگرد نیست!

 

https://typeo.top/blog/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%B4%D8%AF%D8%8C-%DA%AF%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF

در زبانهایی که فعل دارای شناسنامه است مثل فارسی و عربی و آلمانی، منطقا نهاد از نظر شمار باید با فعل مطابقت کند (مفرد با مفرد، جمع با جمع)؛ اما زبان ها تابع چنین منطقی نیستند بلکه تابع کاربرد اهل زبان اند، به عبارت دیگر، تابع منطق سخن گویان هر زبان اند.

در دستور زبان فارسی اگر نهاد جمع و جاندار باشد، با فعل جمع می آید؛ اما، اگر نهاد جمع و جاندار نباشد، فعل می تواند مفرد بیاید یا جمع.

اگر به اسم بی جان شخصیت انسانی داده شود، در حکم جاندار قرار می گیرد. گیاهان و اعضای زوج بدن و بعضی از کلمات که در آنها تغییر واقع گردد و زمان را برساند به ها و – ان جمع بسته می شود.

به طور عادی نهاد از جهت شخص و شناسه با فعل مطابقت دارد. در جمله زیر، کلمه دانش آموزان به صورت جمع به کار رفته است، پس فعل متناسب با آن نیز جمع است.

دانش آموزان وارد کلاس شدند.

همیشه این طور نیست مواردی هم وجود دارد که سبب اختلاف نهاد و فعل می‌شود.

اگر نهاد انسان و مفرد باشد، فعل می‌تواند برای ادای احترام به صورت جمع به کار برده شود.

https://typeo.top/blog/%d9%85%d8%b7%d8%a7%d8%a8%d9%82%d8%aa-%d9%86%d9%87%d8%a7%d8%af-%d9%88-%d9%81%d8%b9%d9%84/